4 tipy dla organizacji społecznych oferujących pomoc Ukrainie

Stało się. Rosjanie zrobili to, co zapowiadali już prawie 20 lat temu. Zaczęli realizować plan stworzenia „wielkiej Rosji”. To, że będzie atak było wiadomo już w listopadzie 2021 r. Mówili o tym w jednym z fajniejszych i merytorycznych podcastów – Outriders o świecie. Wtedy nikt tym się nie przejmował. Dzisiaj, po wybuchu wojny, wszyscy ruszyli na pomoc Ukrainie, a organizacje społeczne walczą z coraz większym bałaganem i chaosem informacyjnym.

Wybierz właściwą pomoc Ukrainie

Pomoc Ukrainie możesz okazać na kilka, jak nie kilkanaście sposobów. Pierwszy podział dotyczy tego, czy chcesz pomóc finansowo czy niefinansowo.

Finansowo możesz wesprzeć np.:

• pomoc humanitarną: Polskie Centrum Pomocy Międzynarodowej, Czerwony Krzyż, Polską Akcję Humanitarną, Polską Misje Medyczną, Fundację Ocalenie. Więcej zweryfikowanych ogólnopolskich zbiórek jest wymienionych w poście ngo.pl. Tych zbiórek jest dużo więcej. Z pewnością w Twojej okolicy są prowadzone zbiórki finansowe przez organizacje, którym ufasz. Możesz dołączyć do zbiórki prowadzonej przez te organizacje, albo samemu zorganizować akcję charytatywną i zebrać środki na prowadzenie działań;
• armię Ukrainy przez wpłatę na konto Banku Ukrainy;
• pomoc zwierzętom, która organizuje Fundacja Benek i Państwowy Instytut Weterynarii.

Niefinansowa pomoc to 4 główne obszary:

• zaoferowanie dachu nad głową;
• przekazanie darów na zbiórki;
• zostanie wolontariuszem, szczególnie są poszukiwani tłumacze języka ukraińskiego i rosyjskiego;
• przekazanie swojej krwi.

Zaproponowane wyżej formy wsparcia nie są jedynymi. Jeżeli masz jakiś dar lub szczególną umiejętność to warto, abyś ją wykorzystał podczas pomocy. Nosić paczki może każdy, ale już nie każdy może napisać wniosek czy wypełnić jakieś potrzebne druki. Ja, na przykład, pisze wnioski do PROO 5 tak, aby każda akcja uzyskała potrzebne wsparcie i byłam też wolontariuszem-fotografem na biegu charytatywnym dla Ukrainy.

Razem raźniej

Gdy już podejmiesz decyzję, w jaki rodzaj akcji chcesz zaangażować Twoją organizację sprawdź na miejskich i rządowych portalach, kto w Twojej okolicy organizacje podobne akcje. Jest to o tyle ważne, że pomoc humanitarna podczas wojny wymaga dużej wiedzy od organizatorów takiej pomocy. Dlatego też warto dołączyć do „dużych organizacji” mających wiedzę, jak szybko i sprawnie zorganizować taka pomoc. Twoja organizacja może zostać „podwykonawcą”. Warto jednak ustalić i spisać zasady takiej partnerskiej współpracy, aby wyeliminować ryzyko wzajemnych pretensji.

Planując pomoc Ukrainie powinieneś się dowiedzieć:

• co można przewieźć za granicę jako osoba prywatna i jako konwój humanitarny;
• czy możesz wjechać za granicę jako osoba prywatna;
• jak zorganizować i zgłosić chęć organizacji konwoju humanitarnego. O tym i uproszczeniach w procedurach pisało ostatnio ngo.pl;
• czy i jak możesz przekazać środki na Ukrainę;
• jakie są zasady wjazdowe dla osób z Ukrainy i jakie formalności muszą zostać dopełnione. Jak rozwiązać ew. trudności, gdy osoby nie mają wymaganych dokumentów? Ten temat porusza np. Helskińska Fundacja Praw Człowieka;
• jakie formalności muszą zostać dopełnione przez przyjeżdżających?

Z dodatkowych, tradycyjnych wyzwań, powinieneś się zapoznać z zasadami organizacji zbiórek publicznych w Polsce. Może to oznaczać, że będziesz się musiał zarejestrować w serwisie zbiorki.gov.pl lub na innych platformach crowdfundingowych. Jeżeli chcesz zorganizować zbiórkę jako osoba fizyczna przeczytaj zasady otrzymywania i przekazywania darowizn. Gdyż pieniądze wpłacane przez obce osoby na Twoją „zrzutkę” są darowizną od której powinieneś odprowadzić podatek.

W ogóle odradzam Ci organizację zbiórek finansowych bez organizacji pozarządowej. Jest coraz więcej oszustów prowadzących zbiórki i trwa duża kampania promująca legalne i zarejestrowane zbiórki publiczne. Dużo prościej jest działać przez organizację społeczną, która jest wiarygodna i musi się rozliczyć z otrzymanych pieniędzy.

Dlaczego nie warto pomagać w pojedynkę?

Każdy chce pomóc i każdy chce mieć swoją małą akcję. Nie ma w tym nic złego, ale duże rozdrobnienie akcji powoduje, że zarówno pomagającym, jak i potrzebującym jest się trudno rozeznać w podejmowanych działaniach. Duże zamieszanie wprowadził Facebook, który z jednej strony bardzo pomógł, a z drugiej sprawił, że każdy chce wrzucić posta o tym, jak prowadzi działania pomocowe. Media doprowadziły również do stanu społecznej euforii, która sprawia, że jako społeczeństwo nie działamy racjonalnie. Np. logiczniej jest zrobić zbiórkę i wysłać autobus po uciekinierów niż „jeździć w ciemno” na granicę po osoby. Znajomy opowiadał mi, jak 3 poważnych i dojrzałych biznesmenów pojechało pomóc w dobrej intencji. Okazało się, że nie byli umówieni z żadną organizacją i punktem recepcyjnym. W efekcie trochę potrwało zanim dzięki organizacji społecznej uciekinierki zaufały im i skorzystały z ich pomocy.

Ta historia pewno jeszcze długo będzie krążyć wśród znajomych tych osób. Jednak jest ona brutalnie prawdziwa – pomagając jako np. Jan jesteś tylko Janem, który może mieć dobre intencje, ale możesz wyglądać jak szef mafii. Pomagając jako Jan z Polskiej Akcji Humanitarnej jesteś reprezentantem instytucji, która ma zaufanie społeczne i może szybciej zorganizować pewne rzeczy. Możesz też założyć własną fundację, ale w Polsce ten proces trwa ok. 3-4 miesięcy i kosztuje min. 500 – 600 zł w zależności od ceny notariusza. Dowiedz się, jak to zrobić, jeżeli myślisz o długofalowych działaniach pomocowych.

Pamiętaj jednak, że samo założenie fundacji jest stosunkowo proste. Dopiero potem zaczynają się schody. Musisz zarejestrować ją w CRBR, złożyć NIP-8, założyć konto bankowe. Potem musisz znaleźć środki do działania i nie zniechęcić się po pierwszych niepowodzeniach. Mój ostatni podcastów rozmówca opowiadał, jak dopiero po 6 złożonych wnioskach udało mu się „rozwinąć skrzydła”. Wcześniej przez 2-3 lata działania było tak źle, że chciał zostawić to wszystko.

A może warto stworzyć sieć pomocy?

Jeżeli Twoja organizacja chce pomóc Ukrainie samodzielnie i ma do tego potencjał to powinieneś aktywnie poszukiwać i wymieniać się informacjami, kto, na Twoim terenie organizuje podobne akcje. Być może uda się Wam utworzyć nieformalną sieć wymiany informacji lub sformalizowaną sieć pomocy. Warto – dzięki temu będziesz mógł wymieniać się towarami i rzeczami oraz szybciej informacjami.

Np. w Katowicach powstało Społeczne Centrum Pomocy Uchodźcom z Ukrainy. W ten olbrzymi projekt zaangażowały się niemal wszystkie organizacje pozarządowe działające w Katowicach. Koordynatorem inicjatywy jest Centrum Integracji Międzypokoleniowej „Bezpieczna Twierdza” prowadzone przez Fundacja Index do Przyszłości przy ogromnym wsparciu Centrum Organizacji Pozarządowych – Katowice, Regionalne Centrum Wolontariatu Katowice oraz przy wsparciu Urzędu Miasta w Katowicach. Do inicjatywy dołączyli też Stowarzyszenie Kurka Wodna i Stowarzyszenie Mieszkańcy dla Katowic. Dzięki tak szerokiemu działaniu i całej rzeszy zaangażowanych osób szybko są wymieniane informacje, a zainteresowane osoby praktycznie zawsze trafiają do grupy wymiany informacji na FB i uzyskują w niej pomoc.

I na koniec, pamiętaj, że to pomaganie będzie prawdziwym ultramaratonem! A na razie przebiegliśmy sprint.