Czy „chcę pomagać” jest tym samym, co „zakładam organizację”?

Czasami, gdy widzisz, całe nieszczęście innych osób wokół siebie, możesz sobie pomyśleć „chcę pomagać!”. Następnie w Twojej głowie rodzi się myśl „założę organizację”. Niestety powiązanie chęci altruistycznego działania z utworzeniem nowej struktury prawnej często kończy się samymi kłopotami. Ale nie bój się. Jest alternatywa.

Nowa organizacja to mniej czasu na pomoc

Jeżeli zakładasz nową organizację to oprócz działań misyjnych tj. pomocowych musisz zadbać o to, aby ta organizacja działała zgodnie z prawem. Do podstawowych obowiązków osób zarządzających organizacją należy:

Utworzenie podmiotu

Rejestracja organizacji oraz dbanie o to, aby w rejestrach były prawidłowe dane. Tym rejestrem najprawdopodobniej będzie KRS, gdyż rejestracja organizacji w inny sposób wiąże się z tym, że będziesz mieć ograniczone możliwości działania i pozyskiwania środków. Korespondencja z KRS potrafi być długa, skomplikowana i upojna. Zawsze, gdy wolontarystycznie chę pomagać w prowadzeniu korespondencji z KRS to odgrażam się, że nigdy więcej…

Do utworzenia podmiotu będziesz potrzebować osób, które bedą pełniły funkcje w zarządzie. Dla fundacji są to minimum 2 osoby, a dla stowarzyszenia min. 4 (2 w zarządzie i 2 w komisji rewizyjnej). I są to liczby minimalne. Dobrze by było, aby tych osób było więcej. Pamiętaj też, że stowarzyszenie rejestrowe wymaga do założenia co najmniej 7 członków…

Rejestracja w różnych rządowych systemach

Oprócz dbania o aktualność danych w KRS będziesz musiał okresowo (raz do roku lub rzadziej) wypisywać sprawozdania do GUS, zarejestrować organizację w Centralnym Rejestrze Beneficjentów Rzeczywistych, złożyć NIP-8 i utworzyć konto w banku. A w momencie, w którym będziesz chciał zapłacić ludziom – również w ZUS i US… Te wszystkie czynności są czasochłonne. Za niedopełnienie niektórych możesz zapłacić karę. Taka sytuacja ma miejsce np. z Centralnym Rejestrem Beneficjentów Rzeczywistych.

Ja najbardziej nie lubię sprawozdań do GUS. Chyba nie ma nic bardziej bezsensownego, ale te głupoty trzeba wypisać. Panie z GUS są bardzo skuteczne w dzwonieniu tak długo, aż wypełnisz ten obowiązek.

Nie zapomnij też, że w trakcie roku powinieneś monitorować ewentualne zmiany w Twojej organizacji i je wprowadzać w odpowiednim czasie do odpowiednich rejestrów.

Prowadzenie księgowości

Wszystkie organizacje pozarządowe muszą prowadzić pełną księgowość lub zgłosić do 31 stycznia do urzędu skarbowego chęć prowadzenia uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów. Prowadzenie księgowości jest jednym z bardziej kosztochłonnych i denerwujących obowiązków. Ciągle ktoś pyta, czy mamy jakiegoś księgowego godnego polecenia. Jednak znalezienie bura księgowego wcale nie jest takie proste. Jest kilkanaście czynników, które trzeba sprawdzić przed podpisaniem umowy. Ja przej jakiś okres czasu robiłam to sama pod okiem dorady z Centrum Organizacji Pozarządowych. Warunkiem było to, aby w organizacji nie było żadnych umów. Bo gdy dochodzą ZUSy i podatki to sprawa przerasta moje pojmowanie księgowości…

Przeczytaj jak „walczyłam” z tym smutnym obowiązkiem.

Procedury wewnętrzne

Oprócz obowiązków związanych z wpisem do różnych rejestrów organizacje pozarządowe są zobowiązane do wdrożenia szeregu różnych procedur, które z pozoru są niewidoczne. Do nich przede wszystkim zaliczamy procedury związane z RODO oraz z angażowaniem współpracowników. Z kolei gdy wchodzimy w angażowanie osób musimy pamiętać o PPK… I nagle z Twojego „chcę pomagać” robi się cała masa dodatkowych rzeczy, których ja osobiście nie chcę robić, a muszę, gdyż podmioty prawne są do tego zobowiązane.

W efekcie powstaje masę „martwych” organizacji społecznych, które są tak wyczerpane tymi formalno-prawnymi działaniami, że merytorycznie już nic nie są w stanie stworzyć.

Chcesz pomagać? Znajdź zespół!

Sam nie zmienisz świata. Niezależnie od tego, czy będziesz to robił jako odrębna organizacja, czy dołączysz do już działających osób. Zespół jest kluczowy do tego, aby działaniom nadać skalę i pęd. Zanim założysz swoją organizację spróbuj podziałać z innymi. Możesz to zrobić w następujący sposób:

Wolontariat w innej organizacji

Praktycznie każda duża organizacja przyjmie Twoją pomoc z dużą chęcią. Do tych najbardziej znanych zaliczamy WOŚP, Szlachetną Paczkę. Ale też w Twojej okolicy działa dużo mniejszych i dobrze organizujących wolontariat organizacji. Nie każdy przecież chce stać z puszką zimą na podwórku cały dzień. Można też być wolontariuszem online dzięki aplikacji TuDu, pracować w hospicjum pomagając osobom terminalnie chorym lub wyprowadzać psy na spacer w miejskim schronisku.

Aby zostać wolontariuszem powinieneś wiedzieć, co chcesz robić i jak chcesz zmieniać świat na lepsze. Potem możesz sam poszukać dobrze działającej organizacji w interesującej Cię tematyce lub zgłosić się do właściwego Centrum Wolontariatu. Bardzo ważne w Twoich wyszukiwaniach powinny być opinia o danej organizacji oraz informacja o możliwości odbycia wolontariatu na stronie internetowej organizacji. Jeżeli zastanawiasz się po co szukać takich informacji na www to już wyjaśniam. Organizacja, która posiada www jest bardziej rozwinięta od organizacji jej nie posiadającej, a dodatkowo można założyć, że dba o jakość działań. Już samo stworzenie zakładki poświęconej wolontariatowi pokazuje, że jest to waży aspekt ich funkcjonowania. Można przypuszczać, że w takiej organizacji jest wyznaczona osoba do koordynacji prac wolontariuszy i, że w tej organizacji praca wolontariuszy będzie szanowana.

Posłuchaj odcinka podcastu poświęconego wolontariatowi.

Formalny wolontariat to za dużo? Zrób coś fajnego ze znajomymi

Dzięki takim portalom, jak zrzutka.pl, projektom jak Śląskie NOWEFIO i innym mediom społecznościowym możesz bez problemu otrzymać dotację na działania na rzecz osób potrzebujących. Wcale nie potrzebujesz do tego osobowości prawnej. Wiadomo, że z wiarygodnością instytucji jest łatwiej, ale… ta wiarygodność nie bierze się znikąd. Aby Twoja organizacja była wiarygodna też musisz to wypracować. Jest to proces czasochłonny i wcale nie taki prosty.

Tak naprawdę wystarczy, abyś Ty lub grupa Twoich znajomych mieli fajny pomysł i możesz realizować swoje marzenie o tym, że „chcesz pomóc!”. Działając nieformalnie sprawdzisz, jak się Wam wspólnie działa, czy umiecie razem zarządzać zebranymi środkami. Może się okazać po 1 akcji, że „chcecie więcej”, a może też się okazać, że „nigdy więcej”. Jeżeli zaczniesz od zakładania organizacji, a potem zweryfikujesz swój pomysł, to będziesz tą organizację musiał przekazać komuś innemu lub ją zlikwidować, co wcale nie jest takie proste. Gdy zaczniesz od budowania zgranego zespołu osób zaangażowanych to potem spokojnie możesz założyć organizację, dzięki której zmienisz świat! Jeżeli wiesz już, że chcesz założyć organizację to dowiedź się, jakie są różnice pomiędzy fundacjami, a stowarzyszeniami.

Niezależnie od tego, czy będziesz pomagać w Twojej organizacji, czy jako grupa znajomych tzw. grupa nieformalna, to zawsze problemem będzie pozyskiwanie środków. Ale to już jest opowieść na inną historię…