Podział Funduszy Europejskich na obszary

Budżet Unii Europejskiej podzielono na siedmioletnie okresy. W taki sposób dzielimy też dotacje, które otrzymujemy z Unii na wdrażanie różnych programów w naszym kraju. Obecny okres programowania trwa od 2021 r. do 2027 r. Jednak ten okres programowania jest dopiero w fazie startowej… Pierwsze konkursy dla organizacji pozarządowych ruszyły dopiero w czerwcu 2023 r… Obecnie wiemy już, jak będą wydatkowane środki z funduszy europejskich do 2027 r. Dlatego, zapraszam Cię do zapoznania się z tym, jak zaplanowano podział Funduszy Europejskich na poszczególne programy.

Krajowy czy regionalny?

Tak, jak w poprzedniej perspektywie finansowej Fundusze Europejskie dzielą się na fundusze krajowe i regionalne. Taki podział funduszy europejskich wynika z chęci oddzielenia działań wdrożeniowych od działań koncepcyjno-rozwojowych.

Fundusze regionalne to środki przyznawane przez Unię Europejską dla poszczególnych województw na działania w tych województwach. Mają one odpowiadać na rozwiązywanie problemów w konkretnych regionach. W projektach wojewódzkich należy wykorzystywać standardowe metody działania. W funduszach regionalnych nie ma miejsca na działania innowacyjne i inne, których celem np. jest opracowanie nowego modelu działania ośrodków pomocy społecznej.

Z kolei w funduszach krajowych środki będą wydatkowane m.in. na projektowanie i testowanie innowacji, działania rozwojowe w zakresie cyfryzacji całego kraju, wsparcie merytoryczne instytucji określonych ustawowo (np. rozwój kadr powiatowych urzędów pracy), itp.

To rozgraniczenie (linia demarkacyjna) wprowadzono w 2014 r. Do tego czasu zdarzało się, że w różnych województwach opracowano podobne produkty innowacyjne, a innowatorzy nie mieli pojęcia o tym, że ktoś też podejmuje podobne działania. Od 2014 r. np. działania innowacyjne można realizować wyłącznie ze środków rządowych. Wpływa to na poprawę przepływu informacji o nowatorskich pomysłach na rozwiązanie poszczególnych problemów społecznych.

Podsumowując, jeżeli chcesz rozwiązać jakiś ważny lokalny problem i wiesz, jak to zrobić – poszukaj konkursu w regionalnym (wojewódzkim) programie. Jeżeli w nich nie znajdziesz konkursu dla Ciebie – szukaj w źródłach krajowych.

Fundusze regionalne

Od perspektywy finansowej 2014 – 2020 w Polsce jest 16 programów regionalnych – po jednym w każdym województwie. Nimi zarządzają instytucje do tego wyznaczone – np. urząd marszałkowski, wojewódzki urząd pracy, itp. Każdy program regionalny jest inny ponieważ województwa samodzielnie negocjowały jego zawartość z Komisją Europejską. Jednak wszystkie mają części wspólne:

1. Posiadają www poświęconą programowi, na której znajdują się wszystkie informacje i wytyczne.
2. Mają podpisaną umowę z Komisją, Program i Szczegółowy Opis Priorytetów (w skrócie SzOP). W tych dokumentach znajdziesz wszystkie informacje o tym, na jakie działania mogą zostać przeznaczone środki w województwie.
3. Są zobowiązane do tworzenia harmonogramów ogłaszania konkursów. Oznacza to, że możesz się przygotować do konkursu, który cię interesuje. Wstępne założenia i wskaźniki znajdziesz w SzOPie.
4. Działają w oparciu o krajowe wytyczne: w zakresie kwalifikowalności, informacji i promocji, przeciwdziałania dyskryminacji i dostępności oraz zrównoważonego rozwoju.

Posłuchaj moich podcastów o dostępności w organizacji i audiodeskrypcji.

Podział Funduszy Europejskich na szczeblu krajowym

Zgodnie z zapisem stron rządowych w latach 2021-2027 będą realizowane Fundusze Europejskie:

• na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko. Są to fundusze, z których można sfinansować inwestycje energetyczne i w rozwój odnawialnych źródeł energii. Dodatkowo w Programu uzyskają wsparci działania z zakresu ochrony środowiska i ochrony zdrowia oraz ekologiczny transport, a także rozwój kultury i ochronę dziedzictwa kulturowego. Budżet programu wynosi: 113,4 mld zł
• dla Nowoczesnej Gospodarki. To program dla przedsiębiorców i naukowców, którzy realizuję projekty innowacyjne – badawczo-rozwojowe. Budżet programu wynosi 37,1 mld zł.
• dla Rozwoju Społecznego. To najważniejszy program dla organizacji społecznych. Z niego będą finansowane działania w zakresie rynku pracy, rozwoju edukacji i usług zdrowotnych. Dodatkowo, w nim uzyskają wsparcie same organizacje pozarządowe i osoby z niepełnosprawnością. Budżet działań: 18,8 mld zł
• na Rozwój Cyfrowy, który finansuje działania w zakresie rozwoju internetu i usług cyfrowych. Dodatkowo w programie są działania poświęcone edukacji cyfrowej społeczeństwa. Budżet programu wynosi 9,2 mld zł
• dla Polski Wschodniej. To program rozwojowy dedykowany dla województw: lubelskiego, podlaskiego, podkarpackiego, świętokrzyskiego i warmińsko-mazurskiego oraz części mazowieckiego. Budżet programu wynosi 12,3 mld zł
• na Pomoc Żywnościową. To środki dedykowane na na wsparcie najuboższych i najbardziej potrzebujących. W programie mogą aplikować organizacje, które specjalizują się w temacie pomocy żywnościowej. Budżet: 2,4 mld zł
• dla Rybactwa. To środki na zrównoważone rybołówstwo i ochronę żywych zasobów morza, w tym czystość mórz i oceanów. Budżet programu wynosi: 2,3 mld zł
• na Migracje, Granice i Bezpieczeństwo. W skład wchodzą 3 progamy: Fundusz Azylu, Migracji i Integracji (FAMI), Instrument Wsparcia Finansowego na rzecz Zarządzania Granicami i Polityki Wizowej w ramach Funduszu Zintegrowanego Zarządzania Granicami (IZGW) oraz Fundusz Bezpieczeństwa Wewnętrznego (FBW)
• Pomoc Techniczna dla Funduszy Europejskich. To 2,5 mld zł na obsługę wszystkich programów.
• Programy Interreg (Europejskiej Współpracy Terytorialnej) są realizowane w obszarach przygranicznych, w obszarach: wymiany kulturowej, współpracy naukowej, biznesowej i samorządowej.

Podsumowanie

Jak widzisz, różnych funduszy unijnych w naszym kraju jest całkiem sporo. Zachęcam Cię do zapoznania się z aktualnymi harmonogramami naboru wniosków i śledzenie tych konkursów, które są dla Ciebie istotne. Dodatkowo, zapoznaj się z moim narzędziownikiem dla osób piszących projekty.